Siniejące palce u ręki – co jest powodem?

Sinienie palców u rąk jest zjawiskiem, które zawsze powinno wzbudzać niepokój. Z pewnością nie można mówić o nim, jako czymś naturalnym. Zazwyczaj wskazuje ono na patologie dotyczące funkcjonowania układu krwionośnego. Silnie palców rąk bardzo często wskazuje na objaw Raynauda, który jest powtarzającym się zaburzeniem naczynioruchowym. Dochodzi do niego na skutek skurczu naczyń obwodowych spowodowanego zimnem, stresem lub czynnikami chemicznymi. 

Dlaczego palce u rąk sinieją?

Siniejące palce u rąk mogą mieć charakter wtórny bądź też pierwotny. Ten pierwszy wskazuje na chorobę dotyczącą tkanki łącznej bądź też schorzenia reumatologiczne. Wspominając o przyczynach wtórnej postaci sinienia palców u rąk trzeba wspomnieć o objawie Raynauda. Zdarza się także, że przyczyna siniejących palców u rąk jest błaha, jednak w żadnym wypadku dolegliwość ta nie może być bagatelizowana. Sinienie palców od czasu do czasu występuje u osób, które narzekają na zimne dłonie i stopy – to z kolei może wskazywać na zaburzenia krążenia. Czynnikiem, który zwiększa ryzyko występowania sinienia palców u rąk, jest nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, a także brak stosowania ochrony rąk w niskich temperaturach.

Czym jest objaw Raynauda?

Jest to objaw, który spotkać można nawet u 5% ludzkiej populacji, najczęściej w porze zimowej oraz miejscach, w których panuje chłodny klimat. Czynniki, które sprzyjają występowaniu tego objawu, to między innymi: 

• spożywanie alkoholu
•  palenie papierosów
•  przyjmowanie preparatów hormonalnych z estrogenem. 

Dodatkowo trzeba wspomnieć o tym, że objaw Raynauda związany jest z następującymi schorzeniami:

• zespołem cieśni nadgarstka
•  szpiczakiem mnogim
•  chłoniakiem
•  białaczkami
•  nadpłytkowością
•  fibromialgią
•  przetokami
•  chorobami układowymi i tkanki łącznej – twardziną, toczniem, RZS, mieszaną chorobą tkanki łącznej

Warto pamiętać również o tym, że objaw Raynauda, który skutkuje sinieniem palców u rąk, pojawia się często również na skutek przyjmowania leków na stałe. Mowa tutaj o preparatach immunosupresyjnych, beta-adrenolitykach, a także bromokryptynach. Na sinienie palców u rąk w większym stopniu narażone są osoby, które na co dzień zawodowo wykorzystują swoje dłonie – maszyniści, pracownicy chłodni, a także pianiści.

Dobrze wiedzieć, jakie kryteria przemawiają za rozpoznaniem objawu Raynauda. Są to między innymi: 

•  prawidłowa szybkość opadania krwinek czerwonych
•  prawidłowy wynik badania kapilaroskopowego
•  brak martwicy lub zgorzeli tkanek
•  symetryczność objawu, który dotyczy obu rąk
•  skurcz naczyń krwionośnych na skutek zimna bądź stresu
•  nieobecne cechy autoimmunizacji. 

Pacjenci, u których podejrzewa się występowanie objawu Raynauda, zazwyczaj zostają skierowani przez swojego lekarza na dokładniejsze badania. Należą do nich między innymi morfologia, OB i CRP, przeciwciała przeciwjądrowe, kapilaroskopia oraz badanie przedmiotowe.

Pacjent, u którego został potwierdzony zespół Raynauda, będzie musiał dbać o wykonanie badań kontrolnych przynajmniej raz do roku, aby móc ocenić, czy choroba nie ewoluuje. Wyniki badań wskazują, że u ponad połowy pacjentów w ciągu 5 lat od wykrycia objawu, dojdzie do jego regresji. Niestety, u 1/3 pacjentów schorzenie przejdzie w chorobę autoimmunizacyjną – ryzyko tego jest większe u pacjentów, którzy ukończyli 40. rok życia.

Jeśli chodzi o leczenie objawu Raynauda, to zazwyczaj nie stosuje się farmakoterapii. Wszystko dlatego, że objaw ten nie prowadzi do zmian strukturalnych naczyń krwionośnych palców, a skurcze pojawiają się głównie w pod wpływem stresu i zimna. Leczenie wprowadza się u pacjentów, u których objaw Raynauda wiąże się ze znacznym obniżeniem jakości życia. Lekarze zazwyczaj doradzają pacjentowi ochronę przed zimą, minimalizację ekspozycji na stres, a także rezygnację z nikotyny i alkoholu.

Acrocyanosis

Jest to schorzenie, które zazwyczaj dotyczy młodych kobiet, jednak może występować u ludzi w każdym wieku bez względu na ich płeć. Występuje o wiele rzadziej niż wspomniany już objaw Raynauda. W przebiegu choroby pacjent odczuwa nadmierną potliwość a także uporczywe swędzenie skóry palców dłoni. Stają się one również zasinione. Niestety, przyczyny tego schorzenia nie są jeszcze dokładnie określone. Uważa się jednak, że do jego powstawania przyczynić się może zaburzenie rozkurczania i skracania drobnych naczyń palców.

Krioglobulinemia

Jest to choroba, która powstaje na skutek występowania w osoczu krwi patologicznych białek. Zazwyczaj rozwija się u kobiet w wieku dojrzałym i współtowarzyszy innym chorobom, takim jak:

• WZW typu B lub C
•  nowotwory
•  RZS
•  przewlekłe zapalenia wątroby, tarczycy oraz innych narządów wewnętrznych 
•  zespół Sjogrena. 

Krioglobulinemia może być potwierdzona przez wykonanie odpowiednich badań krwi.

Erytromelalgia

To kolejne schorzenie, które może być przyczyną siniejących palców u rąk. Jest to zaburzenie naczyń ruchowych, podczas którego pacjent odczuwa silny, piekący ból palców. Stają się one zaczerwienione i znacznie cieplejsze.

W jaki sposób walczyć z sinieniem palców u rąk?

Aby móc skutecznie walczyć z sinieniem palców u rąk, koniecznie trzeba poznać przyczynę tej dolegliwości. Niestety, jeśli u jej podstaw stoją przewlekłe choroby, całkowite pozbycie się objawu może nie być możliwe. Należy leczyć chorobę, która powoduje sinienie, a jeśli uda się ją ustabilizować – być może nie będzie ono więcej występować.

Pacjent jednak może zrobić wszystko, by zadbać o prawidłowe krążenie. Powinien: 

•  zrezygnować z używek
•  kontrolować ciśnienie tętnicze krwi
•  stosować zbilansowaną i zdrową dietę
•  unikać stresów
•  uprawiać aktywność fizyczną.

Badanie, które pozwala odkryć przyczynę sinienie palców u rąk, to kapilaroskopia.

Kapilaroskopia – jak przebiega?

Kapilaroskopia jest nieinwazyjnym badaniem, dzięki któremu można ocenić stan naczyń krwionośnych w obrębie wału paznokciowego. Zazwyczaj wykonywane jest u pacjentów, u których występuje zespół Raynauda, jednak do przeprowadzenia badania istnieje znacznie więcej wskazań.

Prawidłowo rozmieszczone naczynia włosowate przypominają w kształcie odwróconą literę U, a w ich skład wchodzi ramię tętnicze, żylne oraz szczyt naczynia. Naczynia rozmieszczone są wobec siebie w regularnych odstępach, zazwyczaj równolegle. Wszelkie zaburzenia, które zostaną ujawnione w toku badania, wskazują na toczące się zmiany patologiczne i wymagają dalszych badań…

Jak widać, siniejące palce u ręki mogą być objawem naprawdę groźnych chorób, których nie wolno bagatelizować. Niestety pacjenci często ignorują tę dolegliwość i pojawiają się w gabinecie lekarskim zbyt późno. Tymczasem krótki czas postawienia diagnozy i ewentualne wdrożenie leczenia pozwalają zapobiegać przykrym  konsekwencjom i rozwojowi poważniejszych schorzeń.